DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU - Trần Đức Lai

Admin Tổng số bài gửi : 192 Join date : 28/11/2009

DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU

Cuộc đời chúng ta, ít nhiều ai cũng biết và thuộc vài câu Kiều cho đến cả cuốn truyện 3.524 câu lục bát. Thậm chí có người không hề biết mặt chữ thế mà thuộc làu làu và phân tích ý tứ trong truyện Kiều cứ như là một học giả vậy. Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du là một cuốn Từ điển Tiếng Việt, ngoài việc giải nghĩa các điển tích Đông- Tây, Kim- Cổ thì nó còn chứa đựng đầy đủ mọi hoạt động kinh tế xã hội cho đến cả kiến thức Phật giáo, Nho giáo, Khổng giáo, tử vi, phong thủy…. vì vậy người Việt Nam coi Truyện Kiều là cuốn sách gối đầu giường và vận dụng truyện Kiều để làm Quân sư cho mình bằng phương pháp “ Bói Kiều”.

Ở Việt Nam ta rất nhiều thầy giáo giỏi, hiểu và phân tích thơ Kiều rất hay. Từ chỗ yêu các nhân vật trong truyện mà người ta đã vận dụng thật linh hoạt và hài hước. Trước đây tôi được nghe các vị phân tích một cách dí dỏm khi vận dụng Kiều vào đời sống hằng ngày, xin được giới thiệu để độc giả vui môt tý sau một tuần làm việc mệt mỏi.

Có một người đàn bà đang cày ruộng nhưng miệng vẫn không ngừng ngâm nga mấy câu Kiều. Một ông giáo đi qua thấy vậy liền dừng lại và hỏi rằng: Chị có thuộc Kiều không? Chị ta trả lời tôi không biết chữ, cũng không được học hành, còn anh là thầy giáo, anh hãy lẫy một câu Kiều làm cho con bò của tôi đang cày phải dừng lại. Suy nghĩ một lúc thầy cất cao giọng ngâm:
Đội trời đạp đất ở đời, HỌ Từ tên Hải vốn người Việt Đông,
khi ngâm đến chữ họ thầy cố tình to lên, con bò nghe từ Họ thì dừng lại. Thầy khoái chí đố lại chị ta: giờ chị làm sao cho con bò đi tiếp, chị liền lẫy câu:
Phận em là giá chữ tòng, chàng ĐI thiếp cũng một lòng xin theo,
Thế là con bò lại cày tiếp. Ông giáo vẫn chưa chịu, bảo chị có giỏi thì bảo nó ra khỏi ruộng, chị ta cao hứng ngâm tiếp:
Một vùng cỏ mọc xanh RÌ, nước ngâm trong vắt còn gì nữa đâu.
( Họ là từ điều khiển con bò dừng lại, Rì là điều khiển bò rẽ trái) thế mới biết tài đối đáp của chị ta.

Ở miền Trung, hễ đến mùa gió Lào thì gió thổi bay cả nón, tốc cả váy. Thời trước đây, Phụ nữ mặc váy một ống, có một hôm chị chèo đò gặp phải trận gió Nam Lào to, thổi tốc cả váy lên tận cổ, phơi bày của quý trời cho ra, làm cho khách đi đò được thỏa sức chiêm ngững không phải mất tiền mua vé. Trong tình cảnh trớ trêu đó, người Phụ nữ vẫn bình tĩnh không thể buông tay chèo bởi tính mạng của hàng chục khách nằm trong tay chị. Khi gió lặng sóng yên trở lại, trong số hành khách đó có một vị cao hứng lẫy một câu Kiều:
Rõ ràng trong ngọc trắng ngà, Dầy dầy ta đúc một tòa thiên nhiên.
Người chèo đò chẳng vừa, tay vẫn cầm lái, miệng lẩy đối lại vế đó một cách trơn tru làm cho cả đám đàn ông trên đò phải cúi mặt:
Mười lăm năm có một lần, làm gương cho khách hồng quần thử soi.
Ôi thật đúng là tìm chỗ đất nứt mà chui xuống!!!!!

Trần Đức Lai

Admin Tổng số bài gửi : 192 Join date : 28/11/2009

Cám ơn nhà văn Trần Đức Lai viết về “Dí Dỏm Truyện Kiều” Đúng là truyện Kiều cho chúng ta một kho tàng phong phú trong văn học và nhiều phương diện khác trong đời sống. Lẫy Kiều và Tập Kiều Bình Kiều Vịnh Kiều cũng là một thú chơi tao nhã trong nền văn hóa Kiều. Quả thật Truyện kiều là một quyển sách của muôn ngàn tâm trạng cho nên người ta mới sáng kiến ra vụ Bói Kiều. Các nhà nho xưa khen Kiều cũng nhiều và chê Kiều không ít, Khả dĩ Truyền Kiều còn lại cũng đã trải qua bao thăng trầm búa rìu dư luận .Có lẽ người chê là những nhà nho “ cực đoan” muốn bảo vệ nền nếp lễ giáo của Phong kiến? Có thể bây giờ chúng ta thấy họ chê sai, nhưng nếu như quý vị đi ngược thời gian sống ở thời đại đó ( 1798-1900) thì quý vị thấy ai đúng ai sai?
Đây cũng là tư liệu quý giá, cho những ai muốn tìm hiểu nghiên cứu về Truyện Kiều.
Bài 1
Đã biết má hồng thời phận bạc
Trách Kiều nhi chưa vẹn tấm lòng vàng
Chiếc quạt thoa đành phụ nghĩa Kim Lang.
Nặng vì hiếu nhẹ vì tình thì cũng phải
Từ Mã Giám sinh đến chàng Từ Hải
Cánh hoa tàn đem bán tại thanh lâu
Bấy giờ Kiều còn hiếu vào đâu
Mà bướm chán ong chường cho đến thế
Bạc mệnh chẳng lầm người tiết nghĩa
Đoạn trường cho đáng kiếp tà dâm
Bán mình trong bấy nhiêu năm
Dễ đem chữ hiếu mà lầm được ai?
Nghĩ đời mà ngán cho đời!
(Nguyễn Công Trứ)
Bài 2
Tài sắc chi mi hỡi Thúy Kiều?
Cũng thương nên nhắn một hai điều
Ví dầu Viên Ngoại oan vu lớn
Sao chẳng Đề Oanh sớ sách kêu?
Cái nghĩa chàng Kim là đáng mấy
Thoai vàng họ Mã giá bao nhiêu?
Liêu Dương ngàn dặm xa chi đó
Nỡ để Lâm tri Bướm dập dìu
( Phan Văn Trị)
Bài 3 ( 5 bài Liên hoàn)
Á cũ qua rồi mới chửa Âu
Học Kiều xúm xít bọn mày râu
Đã mang thân thế nương nhà thổ
Còn trách cha ông vụng kiếp tu
Một khúc đoạn trường khêu lửa dục
Mấy dây bạc mệnh chác hơi sầu
Biết chăng hỡi cụ Tiên Điền vậy?
Muôn ác tà dâm ấy sự đầu

Muôn ác tà dâm lấy sự đầu
Tình đâu đâu mà hiếu đâu đâu
Theo trai gác xó lời cha mẹ
Làm đĩ thành thân tiếng ngựa trâu
Nghiên nước trận cười gương mấy kiếp
Đắm người để sắc tội ngàn thu
Tiên điền cụ nghĩ mua vui vậy
Biết nỗi người sau dại thế ru!

Biết nỗi người sau dại thế ru!
Phong triều đưa giọng chuyện phong lưu
Vẩn vơ người ấy phường trăng gió
Đau đớn lòng ai cuộc bể dâu
Nòi giống không thiêng dân một nước
Anh hùng nhiều ít tiếng năm châu
Tiên Điền cụ có hay chưa nhỉ
Sách dạy ngày nay đĩ đứng đầu!

Sách dạy ngày nay đĩ đứng đầu!
Xúm nhau sung bái gái nhà Ngô
Cột đồng Mã Viện xô chưa đổ
Sóng ác Kiều nương đắm lại sâu
Ô điểm ngàn năm nhơ lịch sử
Báo chương phân nửa chuyện thanh lâu!
Ai ơi gọi cụ Tiên Điền dậy!
Đừng để non sông chịu tiếng vu!

Đừng để non sông chịu tiếng vu!
Phật nhà không lạy lạy người Tàu
Trưng vương đền cổ mùi hương lạnh
Triệu Ẩu bia còn nét chữ lu
Thiện chẳng thấy bày bày những ác
Ơn kia không biết biết chi cừu!
Tiên Điền cụ biết thời nay nhỉ
Á cũ qua rồi mới chửa Âu
( Huỳnh Thúc Kháng)
Còn nữa

SƠN TRÀ

Admin Tổng số bài gửi : 192 Join date : 28/11/2009

Bạn Thi hữu Sơn Trà kính quý!
Được đọc những tư liệu quý giá của Bạn, quý hoá quá, tôi rất tâm đắc, xin mạo muội góp vui về thơ đố Truyện Kiều của Ngô Xuân Tín cùng thưởng thức cho vui:

Biệt ly gan héo ruột dầu
Vầng trăng sẻ nửa mối sầu chia đôi
Đăm đăm mòn mắt phương trời
Mong ngày tính tháng gặp người ra đi
Mười lăm năm ấy Kiều nhi
Mấy lần tái ngộ, biệt ly mấy lần ?

Phần giải đố
(của tác giả)

Biệt ly ai có muốn đâu
Nhưng vì thế sự nguyện cầu được sao
Kiều nhi chìm nổi ba đào
Năm lần ly biệt xiết bao não nùng
Kiều nhi tình hiếu kiên trung
Ba lần tái ngộ thỏa lòng hậu sinh
Với Kim Trọng nặng nghĩa tình
Nhưng vì chữ Hiếu bán mình chuộc cha
Mối tình đầu lắm sót sa
Cực trăm nghìn nỗi lạy ba bốn lần
Đùng đùng gió dục mây vần
Sót thương cha mẹ một lần ra đi
Gặp chàng Thúc kẻ tình si
Những mong gặp được tương tri suốt đời
Vầng trăng lại sẻ làm đôi
Để vành trăng khuyết kiếp người sót sa
Lần nghe canh đã trống ba
Trộm chuông khánh bạc trăng tà về tây
Đời Kiều sao lắm đọa đầy
Gặp chàng Từ Hải ra tay cứu nàng
Nhưng vì nghĩa cả anh hùng
Nửa năm Từ lại động lòng ra đi
Tưởng rằng an phận vu quy
Vì Hồ Tôn Hiến biệt ly não nùng
Cả tin Kiều đã giết chồng
Khóc thương thảm thiết nỗi lòng sầu bi
Đau lòng tử biệt chia ly
Nàng vừa phục xuống Từ thì ngã ra
Trời cao thấu tỏ lòng ta
Ba lần tái ngộ nào mà được đâu
Tái hồi Thúc, Kiều con hầu
Tiếng đàn tiệc rượu quặn đau nỗi lòng
Tái hồi Kim Trọng sầu đong
Gọi là chút nghĩa thỏa lòng thủy chung
Tái hồi Từ Hải anh hùng
Đền ơn trả oán sạch không lầu lầu
Mới hơn hai trăm năm sau
Bao người đã nhớ lệ sầu Tố Như
ST; Trần Đức Lai

Admin Tổng số bài gửi : 192 Join date : 28/11/2009

Tiêu đề: Re: DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU
Mon 1 Aug 2011 - 10:50

Mến Gởi thi hữu Trần Đức Lai và quý vị độc giả.
Ông Phạm Quỳnh ( 1892-1945) có một câu nói nổi tiếng, để đời: “ Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn” Vì thế truyện Kiều rất đa dạng, có thể uyển chuyển ghép câu nọ ăn vần với câu kia trong Tập kiều để viết về một chủ đề khác do tác giả cảm tác. Hoặc Lẫy kiều (chỉ dùng một phần trong thơ Kiều ) như bài của tác giả Ngô Xuân Tín đăng ở phần trên. Người ta lại dùng những câu kiều để Đố chữ, Đố vật. Đố và Hát Đối đáp. Sau đây tôi xin cống hiến đến quý vị những CÂU ĐỐ, dùng toàn thơ trong Truyện Kiều.
Kính mong quý thi hữu góp vui trong lời giải đáp, hoặc “sáng tác” hay sưu tầm thêm. Mong rằng đây cũng là phần đóng góp hữu ích cho diễn đàn thơ văn cũng như góp phần cho những ai yêu thích sưu tập nghiên cứu về nền văn hóa Kiều.
Câu1
Trên vì nước dưới vì nhà
Lòng nầy ai tỏ cho ai hỡi lòng
Lài cái gì?
Câu 2
Làn thu thủy nét xuân sơn
Phong truyền cổ lục còn truyền sử xanh
Là cái gì?
Câu 3
Rõ mình là vẻ cân đai
Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm
Là cái gì?
Câu 4
Cánh hồng bay bổng tuyệt vời
Đinh ninh hai miệng một lời song song
Là con gì?
Câu 5
Cùng nhau trông mặt cả cười
Tình trong như đã mặt ngoài còn e
Là cái gì?
Câu 6
Mặc người gió Sỏ mưa Tần
Tuyết sương che chở cho thân cát đằng
Là cái gì?
Câu 7:
Còn tiên tích Việt trong tay
Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung
Là cái gì?
Câu 8
Đêm ngày giữ mực giấu quanh
Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời
Là con gì?
Câu 9
Trót tay vì đã nhúng chàm
Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời
Là Nghề gì?
Câu 10
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai kiều e lệ nép vào dưới hoa
Là Cây gì?
ST

Tổng số bài gửi : 84 Join date : 11/03/2011 Age : 64

Cảm ơn Thi hữu Sơn Trà và Thi hữu Admin đã gửi bài và câu đố về Truyện Kiều, TĐL xin giải đáp được một số câu đố, tuy nhiên không biết có chuẩn không? Có gì sai sót kính mong Thi hữu Sơn Trà, Thi hữu Admin & quý vị lượng thứ và chỉ bảo thêm!

GIẢI ĐÁP
Câu1
Trên vì nước dưới vì nhà
Lòng nầy ai tỏ cho ai hỡi lòng
Lài cái lòng máng nước (để hứng nước mưa).

Câu 2
Làn thu thủy nét xuân sơn
Phong truyền cổ lục còn truyền sử xanh
Là cái đôi lọ lục bình cổ.

Câu 3
Rõ mình là vẻ cân đai
Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm
Là cái giành đựng ấm & ấm tích om nước chè tươi.

Câu 4
Cánh hồng bay bổng tuyệt vời
Đinh ninh hai miệng một lời song song.
Là con diều mang theo hai chiếc sáo được thả lên trời, ở miệng của hai ống sáo cùng một lúc phát ra tiếng sáo du dương.

Câu 5
Cùng nhau trông mặt cả cười
Tình trong như đã mặt ngoài còn e
Là cái việc mẹ cho con bú.

Câu 6
Mặc người gió Sở mưa Tần
Tuyết sương che chở cho thân cát đằng.
Là cái áo tơi che mưa.

Câu 7:
Còn tiên tích Việt trong tay
Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung.
Là cái quạt giấy, khi mở ra để quạt có hình chữ V

Câu 8
Đêm ngày giữ mực giấu quanh
Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời.
Là con gián (!?)

Câu 9
Trót tay vì đã nhúng chàm
Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời.
Là Nghề thợ nhuộm

Câu 10
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai kiều e lệ nép vào dưới hoa
Là Cây cầu (!?)

Chào thân ái!
Trần Đức Lai

Tổng số bài gửi : 221 Join date : 01/01/2010

Cám ơn Thi hữu Trần Đức Lai đã giải đáp. Tôi viết thêm Lời bình nằm trong ngoặc { …}

Câu1
Trên vì nước dưới vì nhà
Lòng nầy ai tỏ cho ai hỡi lòng
Lài cái lòng máng nước (để hứng nước mưa)
{Còn gọi là cái máng xối.}

Câu 2
Làn thu thủy nét xuân sơn
Phong truyền cổ lục còn truyền sử xanh
Là cái độc bình thì nghe cũng có lý
{Là Cây Bút lông, ngày xưa viết chữ Nho, ngày nay là cây viết }

Câu 3
Rõ mình là vẻ cân đai
Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm
Là cái giành đựng ấm & ấm tích om nước chè tươi.
(Ý trên cũng đúng, nhưng còn 1 ý nữa là Cái Chăn đắp)

Câu 4
Cánh hồng bay bổng tuyệt vời
Đinh ninh hai miệng một lời song song.
Là con diều mang theo hai chiếc sáo được thả lên trời, ở miệng của hai ống sáo cùng một lúc phát ra tiếng sáo du dương. { Đúng y chan!!}

Câu 5
Cùng nhau trông mặt cả cười
Tình trong như đã mặt ngoài còn e
Là cái việc mẹ cho con bú. { nghĩ thật tuyệt vời!!9,5 điểm}
(Còn điểm 10 là cái gương soi)

Câu 6
Mặc người gió Sở mưa Tần
Tuyết sương che chở cho thân cát đằng.
Là cái áo tơi che mưa. {100%}
(oặc có thể nói gọn là “cái áo mưa” cả nghĩa đen lẫn nghia bóng)

Câu 7:
Còn tiên tích Việt trong tay
Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung.
Là cái quạt giấy, khi mở ra để quạt có hình chữ V
( như vậy phải xêm them Bài thơ Vịnh Cái Quạt của nữ sĩ Hồ Xuân Hương? )

Câu 8
Đêm ngày giữ mực giấu quanh
Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời.
Là con gián (!?)
(Câu đúng: Con Chó Mực)

Câu 9
Trót tay vì đã nhúng chàm
Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời.
( Ngưởi làm Nghề thợ nhuộm
100%)

Câu 10
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai kiều e lệ nép vào dưới hoa
Là Cây cầu (!?)
(Không phải cây cầu mà Cây Mắc Cở có nơi gọi là Trinh nữ)
Cám ơn anh rất nhiều., Khi có dịp tiện tôi sẽ viết thêm nhiều câu đó trong Kiều ( còn nữa ) Hẹn tái ngộ!!
Sơn Trà

Tổng số bài gửi : 665 Join date : 10/12/2009

DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU - Trần Đức Lai 327868

Cám ơn hai bạn Sơn Trà và Trân Đức Lai đã đăng và phúc đáp những câu đố vui, dí dỏm liên quan đến văn học ( Truyện Kiều). Mong hai bạn tiếp tục gởi những câu đố dí dỏm lên CTT để tạo niềm vui cho bạn độc.
Chúc hai bạn an lành, dồi dào sức khỏe và năng động trong hoạt động văn học.
SAC
DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU - Trần Đức Lai 675291

DÍ DỎM TRUYỆN KIỀU - Trần Đức Lai 675291