NĂM THÌN BÀN CHUYỆN CON RỒNG

Tổng số bài gửi : 221 Join date : 01/01/2010

NĂM THÌN BÀN CHUYỆN CON RỒNG

Tết Nguyên Đán năm nay nhằm ngày 23 tháng giêng năm 2012. Theo lịch Tam Tông Miếu, hết thời điểm giao thừa lúc không giờ thời khắc chuyển sang giờ Nhâm Tí, ngày Quý Mùi, tháng Nhâm Dần, năm Nhâm Thìn, sao Trương, Trực Phá, hành Mộc, Hỷ thần Đông Nam tài Thần Chánh Tây. Giờ Hoàng đạọ Mão, Tỵ, Tuất, Hợi.Giờ Hắc đạo Sửu, Thìn, Mùi, Dậu. Người Á Châu thường chọn giờ tốt, hướng tốt để xuất hành đầu năm. Năm nay ngày Tết nhằm ngày Thứ hai đầu tuần ở Hoa kỳ và các quốc gia Tây phương thì ai cũng đi làm bình thường, ngày nào, đến giờ đi làm cũng xuất hành, có thể sớm hơn một tí vì sợ kẹt xe ngoài xa lộ. Có xuất thì có thu nhập, nên ngày nào cũng tốt cả. Bài viết nầy người viết tản mạn về câu chuyện đầu Xuân. Nhân năm Thìn bàn về chuyện con Rồng.
Trong thập nhị địa chi,Thìn đứng hàng thứ 5, lấy con rồng làm biểu tượng.
Trong Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của Huỳnh Paulus Của giải nghĩa: Rồng là loài rắn, có sừng có chơn, vảy có năm sắc, gọi là linh vật, không có ai hề ngó thấy. Phiên âm chữ Hán là Long. Long chỉ con vật đứng đầu trong tứ linh: “Long Lân Quy Phụng” Trong bốn con vật nầy Rùa vàng (Kim quy) và chim Phượng (Phụng hoàng) quý hiếm nhưng vẫn có thể thấy trên địa cầu.. Còn Long Lân là vật hư cấu, chỉ thấy trên hình vẽ, hoặc người ta làm đầu lân, đầu rồng bằng khung tre hay dây kẽm, dán giấy bồi, rồi tô vẽ màu lên thành một cái đầu Lân hay đầu Rồng rỗng, để con người có thể chun vào trong đó dùng hai tay để múa đầu Lân, múa Rồng khi ngày Tết Nguyên Đán hay Trung Thu hoặc những ngày Lễ hội tại Việt Nam.
Theo Hán tự chữ Long có nhiều nghĩa, ở đây chỉ nói về nghĩa là con Rồng, hay những gì có liên quan đến Rồng. Theo thuyết nhà Phật thì có Tám bộ phi nhơn, có nghĩa là không phải là con người, chữ Hán gọi là Thiên long bát bộ gồm có: Thiên (Deva), Long (Naga), Dạ Xoa (Yaksha), Càn Thát Bà (Gandharva), A Tu La (Asura), Ca Lâu La (Garuda), Khẩn Na La (Kinnara), Ma Hầu La Gia (Mahoràga). Tám loài này do Thiên và Long đứng đầu nên gọi là Thiên Long bát bộ. Sau nầy nhà văn Kim Dung viết truyện kiếm hiệp lấy tên “Thiên long bát bộ” có phần ảnh hưởng về tư tưởng Phật giáo nhưng lại đề cao về võ hiệp, câu chuyện đã chuyển thể thành phim nhiều tập nhưng không lý giải về tám bộ Trời rồng theo thần đạo của Thích giáo.
Trong thần thoại Trung hoa, Rồng còn tượng trưng cho Vua Biển gọi là Long Vương, bốn biển lớn có Tứ Hải Long Vương bao gồm: Đông hải Long vương Ngao Quảng, Tây hải Long vương Ngao Khâm, Nam hải Long vương Ngao Thuận, Bắc hải Long vương Ngao Nhuận. Dưới đáy biển có Long cung thủy quái, binh tướng, quân lính thần dân là tôm cá sinh vật ở dưới biển. Ngày nay các nhà khoa học đã thăm dò các đáy đại dương, nhưng vẫn không tìm thấy gì giống như những câu chuyện tưởng tượng phong phú đó. Các vị vua ngày xưa cũng ví họ như Rồng. Thân thể vua thì gọi là Long thể. Áo vua gọi là Long bào, áo lễ có thêu hình con rồng vua mặc khi có đại lễ gọi là Long cổn. Mão vua đội gọi là Mão Cửu Long. Sân rồng của nhà vua, cũng là chỗ thí sinh vào thi Tiến sĩ gọi là Long đình. Mặt vua gọi là Long nhan, giường vua ngủ gọi là Long sàng. Thuyền vua đi gọi là Long châu (thuyền rồng). Kiệu hay võng của vua gọi là Long giá . Xe vua đi gọi là Long xa Vua lên ngôi gọi là Long phi, ý nói như rồng bay lên trời. Khi vua chết còn gọi là băng hà, còn nói chữ là Long ngự thượng tân có nghĩa là vua cỡi rồng về chầu trời. Trước đó vua đã lo tìm thầy địa lý để chọn Long mạch có nghĩa là mạch đất tốt để đời đời Long chủng, dòng giống con cháu sau nầy mãi làm vua. Thế nhưng, trên thế giới nầy không có nước nào độc tài như vậy mà giữ được lâu bền.Ngày nay các thầy địa lý phong thủy ở trong nước cũng thường tìm Long mạch để an táng hài cốt người mất do khách hàng yêu cầu. Bởi vì Long mạch = Mạch Rồng, chổ đất thạnh vượng, có chôn ai xuống đó, thì con cháu sẽ được giàu sang, hoặc phát quan phát tướng. Điều nầy người bình dân thường ca rằng:
Hòn đất mà biết nói năng
Thì thầy địa lý hàm răng không còn
Câu ca dao trên phù hợp với các nước văn minh phương Tây họ không tin phong thủy. Bởi vì cha ông họ chết, đa phần là hỏa táng, hoặc chôn cất trong những nghĩa trang, do những người chuyên môn quản lý, làm theo những quy định rất khắc khe của luật pháp, nhằm bảo vệ môi sinh, và sức khỏe con người, không cho xác tươi thẩm thấu làm ô nhiễm nguồn nước. Dù không chọn long mạch nào cả nhưng con cháu họ chịu khó học hành, chăm chỉ làm ăn thì vẫn giàu có và thịnh vượng. Họ không phải nhờ thầy địa lý tìm huyệt tốt, hướng tốt,táng trúng mạch Rồng. Ngày nay có nhiều người trong nước bỗng nhiên thăng quan tiến chức một cách bất ngờ, coi sóc trăm họ, hay giữ chức vụ quan trọng, mà gốc tích thì không có học vấn, hay qua trường lớp đào tạo về chuyên môn. Cho dù họ vô thần, nhưng vẫn lấy cớ là mồ mã ông cố bà nội, hay bố đẻ mẹ nuôi táng đúng Long mạch nên họ phát tướng phát quan. Lấy chuyện mê tín dị đoan để che lấp cái chuyện xài bằng giả, hoặc mua quan bán chức, hay luồn lách ô dù, để thăng quan tiến chức mà vinh thân phì gia. Ở đây tôi chỉ nói đến những “Long giả” thôi chứ không phải vơ đủa cả nắm. Những Long giả trước sau gì cũng bị mấy ngòi bút tre giống như “ la võng” bủa đều trên mạng, thì không thể qua mắt búa rìu dư luân. Tuy nhiên cũng có những “Thực long” nhưng theo lề phải, đôi khi chọc gậy bánh xe nên có người cho là kẻ“Thọc lưng” tức là đâm sau lưng chiến sĩ. Vì vậy trong kho tàng văn học dân gian, người bình dân ít học, từ đời xưa có những câu ca dao tục ngữ để đời:
Rồng nằm bể cạn phơi râu,
Mấy lời anh nói dấu đầu hở đuôi.
Môi trường xã hội rất quan trong cho sự phát triển về văn hóa khoa học, và sự sáng tạo:
Rồng vàng tắm nước ao tù,
Người khôn ở với người ngu bực mình.
Ánh sáng và bóng tối thường đối chọi với nhau, cái thiện và cái ác cũng vậy:
Một ngày ở với người khôn
Như con cá vượt Vũ Môn hóa rồng.
Những người tri thức có lương tâm, họ nêu lên lẽ thật, nhưng rất cô đơn, thiếu người ủng hộ, nên bị chèn ép, bắt bớ:
Phượng hoàng ở chốn non cao
Đến khi thất thế phải theo đàn gà
Đôi khi quan niệm “công thần” còn ăn sâu vào tiềm thức.Nhưng không thể nào phủ nhận được sự thật:
Trứng rồng lại nở ra rồng
Liu điu lại nở ra dòng liu điu
Ngày nay có nhiều người bức phá, bằng nhiều cách, nhất là phụ nữ không theo quy luật:
Một ngày tựa mạn thuyền rồng
Còn hơn trọn kiếp ở trong thuyền chài.
Nhiều bức phá, nhưng không có sự tiếp trợ. Nếu có thì cũng chỉ vì lợi nhuận cá nhân, còn hậu quả “sống chết mặc bây tiền thầy bỏ túi.” Lấy một câu chuyện điển hình về chuyện “hóa Rồng” của chị em phụ nữ.Phong trào lấy chồng ngoại để đổi đời, điều đó là ước nguyện hợp lý. Nhưng do quy định về luật pháp không rõ ràng ở Việt Nam nên trở thành một tệ nạn, giống như mua bán phụ nữ. Báo chí trong nước đã đăng tải có những tụ điểm dụ dỗ những cô gái đến như để Đợi Rồng, nhưng thực chất là những “Động rời”.Quý cô thường gặp những Rồng bờ Rồng bụi. Coi mắt cô dâu làm chuyện Rồng mơ, biểu diễn cho xem Long Ưng, Long trộng …
Người dân dã xưa thường quen đi chân đất, cho nên có đôi guốc mộc là quý lắm, họ nghĩ ra câu đố:
Thuyền long hai chiếc thuyền long
Mình rồng đuôi phụng đính đong hai hàng
Một chiếc thì chở năm chàng
Hai chiếc thì chở mười chàng mà đi.
Trong câu đố nầy có hai chữ tôi không hiểu là “đính đong”. Lúc đầu tôi nghĩ là từ Hán Việt, nhưng tra tự điển thì chữ “đong” là thuần nôm. Nghĩ mãi mới ra là từ nói lái là “đóng đinh”. Bởi quai guốc mộc xưa làm bằng da thú thuộc (sau nầy chế bằng Nylon) thường là đóng đinh vào thân chiếc guốc. Câu đố trên hiểu theo nghĩa đen chỉ là đôi guốc mộc. Nhưng hiểu theo nghĩa bóng thì rất thâm sâu. Người dân ví sánh họ hơn vua gấp mười lần (chở mười chàng) hoặc có thể hiểu là vua chỉ bằng ngón chân của họ. Chỗ nầy họ muốn nói lên ý “dân vi quý”. Cũng chính lẽ đó, họ ngầm phản đối những ai quá coi trọng hay tôn sùng con Rồng, bởi vì nó không có thật. Khi nghe có chuyện Long giáng thì họ không tin cho đó chỉ là tin đồi thổi, họ nói đùa hay nói lộn. Nên gọi là Rồng đùa hay Rồng lộn. Quý bà có chồng sáng say chiều sỉn gọi quý ông là Rồng chầu, ý nói là “rầu chồng”. Gặp tư tử Hà Đông, không để yên đâu, xách dao mà “Rồng chược”. Ngày nay có nhiều lễ Thành Hôn lại tổ chức bên nhà gái cho thuận tiện, thay vì đó là lễ Vu Quy. Quý khách đi mừng goi lễ “ Rồng chước”. Cách đây hơn hai thế kỷ, Cụ Cao bá Quát đã nói tiên tri cho nhiều người Việt ở khắp nơi trên thế giới trong bài thơ “Cuộc Phong Trần” có câu “ Hãy bền lòng chứ chút oán Vưu? Thời chí hỷ ngư Long biến hóa” Như vậy là cụ Chu Thần đã chơi chữ. Dùng từ LongVưu để khuyên giục lòng người xa xứ. Hai câu thơ nầy cụ viết cho người Lưu Vong. Tôi xin chép tiếp câu sau để thấy bài thơ an ủi cho người xa xứ thật nhiều:
Thôi đã biết cùng thông là mệnh cả
Cũng đừng đem hình dịch lại cầu chi
Hơn nhau chỉ một chữ thì.
Nhiều công trình, đồ án làm không theo một kiểu thức nào, thiết kế một cách chắp vá thiếu sáng tạo thì miệng thế gian nói là “ vẽ rồng vẽ rắn” Câu tục ngữ nầy cũng ám chỉ làm việc gì không đúng đắn.
Trong Đông y có nhiều loại thuốc có từ Long như Long não tức là Băng phiến. Dầu băng phiến gọi là Long não du. Trị sang lở, trừ nhọt ung trừ hàn thấp, đau nhức. Trái vải tưởng như giống răng rồng nên có vị thuốc tên là Long nha. Trái nhãn gọi là Long nhãn, cơm nó làm thuốc gọi là Long nhãn nhục có Vitamin A, B1, B2, C; adenine, choline, glucose, sucrose. Dược năng: Dưỡng tâm, tỳ, ích huyết, dưỡng khí, an thần hoảng tâm thần, hồi hộp mệt mỏi, thiếu máu.Cây Lô hội gọi là Long tu, có Hoạt chất: Aloin, p-coumaric acid, glucose, aldopentose, calcium oxalate.Dược năng:Tả hỏa, thông tiện, bài trùng, dưỡng vị.Chủ trị: Trị táo bón,chóng mặt, mắt cay, đỏ, nhức đầu do nhiệt trị giun sán ở trẻ nhỏ. Măng tre gọi là Long tôn, có thể chống lão hóa . Long Diên Hương là óc cá voi, là thuốc trị ho đàm. Ô Long Vĩ là Bồ hóng bếp chủ trị cầm máu.
Trong thực vật tên Rồng hay Long có thể ăn được như cây Xương Rồng, cây lưỡi Rồng, cây Lưỡi Long, Trái Thanh Long, Trái Đậu Rồng.
Người theo Cơ đốc giáo họ tin vào Kinh Thánh nên họ không thích Rồng rắn. Đầu kinh Cựu Ước có Sách Sáng Thế ký chương 3 chép rằng con rắn chính là ma quỷ cám dỗ loài người ăn trái cấm để sa vào tội lỗi, Cuối Kinh Tân Ước có sách Khải Huyền chép ở chương 20 câu 2 và 3 nói về con rồng tức là con rắn đời xưa..là ma quỷ là Sa-tan. Có một thời người Cơ Đốc trong nước đua nhau tự hủy bỏ hết những hình tượng con rồng ở trong gia đình họ, đập vỡ các chậu kiểng, chén bát đĩa ly đũa và bất cứ thứ gì có in hình con rồng. Nhưng có một điều là họ quên rằng Con rồng cũng chỉ là hư cấu và sự hủy phá như vậy cũng chỉ là hình thức bên ngoài, bởi nó cũng chỉ là hình vẽ thôi Nhưng Kinh Thánh dạy “bắt rắn trong tay” không phải bắt ở bên ngoài hình thức. Một phần do người giảng dạy, một phần do họ chưa hiểu rốt ráo về lẽ thật trong Kinh thánh. Giống như người lính chiến ra trận cho dù họ đã qua huấn luyện và sẵn sàng xung phong nhưng cần phải có người chỉ huy giỏi, tướng lãnh tài ba, thì đánh trận nào thắng trận đó.
Con Rồng tuy là hư cấu, cho dù nó có quý đến cỡ nào đi nữa mà dùng nó không đúng chỗ thì chẳng ra một ý nghĩa gì, đôi khi còn phản tác dụng. Trong khi viết bài nầy thì thấy cảnh trớ trêu của người dân Bắc Hàn khóc thảm thiết người lãnh tụ “vĩ đại” của mình Kim Jong Il qua đời ( 17-12-2011). Cả thế giới đều ngạc nhiên sự việc khóc tập thể nầy. Theo tôi chẳng cho đó là sự lạ, có lẽ họ đã làm gương tốt cho người Cơ đốc giáo thấy, cho dù họ không đọc Kinh thánh, họ vô thần mà họ đã thực hiện đúng điều răn mà Chúa Jessus đã dạy cách đây hơn hai ngàn năm là yêu kẻ không đáng yêu..Tôi vô cùng cảm phục họ vì họ đã làm việc tập thể theo điều răn khó nhất của Chúa Jessus phán dạy: “Bởi vì Thượng đế khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác. Nếu các ngươi yêu kẻ yêu mình thì có được thưởng gì đâu?”. Nếu họ thương xót thật lòng, đó là điều đáng quý đáng để mọi người làm gương. Con người chỉ nhìn thấy bề ngoài nhưng Thượng đế biết tận trong sâu thẳm trái tim họ.
Người Viêt Nam chúng ta đôi khi không nhìn kỹ về mình, nên cứ lệch đệch mãi với bốn ngàn năm gắn bó mật thiết với truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên. Chuyện Lạc Long Quân gốc Rồng lấy bà Âu cơ là Tiên nữ, sanh trăm trứng để trăm con chỉ là thần thoại.Vua Lý Thái Tổ thấy Rồng hiện ra nên dời đô về Thăng Long đến nay cũng đã một ngàn năm. Đó cũng chỉ là một chiêu bài chính trị. Chính sử gia Trần Trọng Kim, khi nhắc đến câu chuyện rồng hiện ra, lại viết có phần mai mỉa: “Thái-tổ lấy cớ có điềm rồng vàng hiện ra, bèn đổi Ðại-la thành là Thăng-long thành, tức là thành Hà-nội bây giờ.” Không phải cái gì vẽ Rồng thì mới quý mới long trọng. Tôi đi dự nhiều đám cưới, gần đây trên mâm quả, trên các hình trang trí đều thêu vẽ một bên con Rồng một bên con chim Phượng, ở giữa có chữ song hỷ. Ai cũng biết rằng Long Phụng là hai con vật trong tứ linh, nhưng rồng phụng không thể chung cặp với nhau được. Thường người ta chỉ trang trí tứ linh trong đền thờ chùa miễu. Con rồng chưa có sách vở hay truyền miệng nào gọi là tượng trưng chon tân lang. Trong đám cưới người ta thường chúc “Loan Phụng Hòa Minh” viết lên, hoặc thêu vẽ hình hai con chim nầy để minh họa cho câu chúc đó. Chim Loan là con chim Phụng Hoàng mái, còn Phụng là chim trống, Cùng một giống thì mới cùng cất chung một tiếng hót (hòa minh) Và cùng một loài thì mới giao phối lẫn nhau mà sinh con để cái để nối dõi được. Không thể nào Con Rồng mà hợp cẩn với con Phượng. Rồng rắn với chim chóc chẳng cùng loài với nhau thì làm sao phối ngẫu được?
Đại lễ kỷ niệm một ngàn năm Thăng Long Hà Nội vừa qua, làm rình rang chi cả hàng tỉ tỉ tiền dân không chút thương xót và cân nhắc, trong khi nhiều nơi còn thiếu bàn ghế, thiếu lớp học, nhiều nơi thiếu ăn thiếu mặc... Nhưng họ có thể chi tiền tỷ cũng chỉ để mua lấy cái hư danh, để kẻ ăn trên ngồi trước muốn dùng hình thức để dương oai diễu võ. Chính cái con Rồng không thật đó, trở thành ảo tưởng “hóa Rồng” vậy có nên tôn thờ một việc hư ảo như vậy hay không? Mong rằng xuân Nhâm Thìn sắp về, mỗi người chúng ta đều hiểu được chuyện con rồng hư ảo, và hiểu được chính mình, để sống sao cho thật lòng mình,đó chính là nguồn bình an và hạnh phúc trong mùa Xuân mới.
Xuân Nhâm Thìn 2012
Sơn Trà

Tổng số bài gửi : 221 Join date : 01/01/2010

Trong bài NĂM THÌN BÀN CHUYỆN CON RỒNG

Người viết có những chú thích, nhưng khi post bài lên thì chú thích không thể hiện. Hôm nay, viết thêm một chú thích nguyên văn bài thơ CUỘC PHONG TRẦN Của CAO BÁ QUÁT để quý vị nhớ lại chuyện đi học ngày xưa, thông thường thì Giáo sư bắt học thuộc lòng bài Hát Nói nầy:
Cuộc Phong Trần
Chẳng lưu lạc dễ trải mùi trần thế,
Còn trần ai khôn tỏ mặt công hầu,
Ngất ngưởng thay con tạo khéo cơ cầu,
Muốn đại thụ phải dìm cho lung túng.
***
Thân hệ bang gia chung hữu dụng,
Thiên sinh hào kiệt bất ưng hư,
Hãy bền lòng chớ chút oán vưu,
Thời chí hĩ ngư long biến hóa.
***
Thôi đã biết cùng thông là mệnh cả,
Cũng đừng đêm hình dịch lại cầu chi,
Hơn nhau cũng một chữ thì!
CBQ
Chú thích:
Trần ai: Bụi cát, chỉ sự gian lao khổ sở ở đời.
Công Hầu: hai tước hiệu cao trong 5 tước ( Công, Hâu, Bá Tử,Nam)
Con tạo cơ cầu: Tạo hóa có nhiều điều hiểm độc
Đại thụ: Trao cho việc lớn.
Thân hệ bang gia chung hữu dụng
Thiên sinh hào kiệt bất ưng hư
Nghĩa là: Thân mình sinh ra là để cho nhà cho nước, ắt có việc dùng
Trời đã sinh ra kẻ hào kiệt lại không cho chỗ dùng ư ?

Oán Vưu: Chữ mượn sách Trung Dung: “Thượng bất oán thiên, hạ bất vưu nhân, cư dị dĩ sĩ mệnh” Trên chẳng oán trời, dưới chẳng trách người, cứ bình dị mà đợi chờ số mệnh.
Thời chí hỉ ngư long biến hóa: Thời cơ mà đã đến, như cá háo rồng chỉ sự hiển đạt
Cùng thông: Cùng cực và thông suốt, lúc bỉ lúc thái
Hình dịch: Hình hài, thể xác sai khiến.
ST