Tản mạn về bài thơ " Gánh Gạo Đưa Chồng" - Sơn Trà

Tổng số bài gửi : 221 Join date : 01/01/2010

Tản mạn về bài thơ:
GÁNH GẠO ĐƯA CHỒNG
của Nguyễn Công Trứ

Trong thi ca của Nguyễn Công Trứ gắn liền với sự nghiệp của ông, sự nghiệp văn chương đã mô tả khái quát được sự nghiệp quân sự, kinh tế và chính trị . Đọc các bài hát nói của Uy Viễn tướng công, tôi thích nhất là bài :

Gánh gạo đưa chồng

Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng hát nỉ non.

Lộ diệc vũ trùng trung chi nhất
Thương cái cò lặn lội bờ sông.
Tiếng nỉ non gánh gạo đưa chồng.
Ngoài nghìn dặm một trời một nước.

Trông bóng nhạn bâng khâng từng bước
Nghe tiếng quyên khắc khỏi năm canh
Nghĩa tép tôm ai nỡ dứt tình
Ơn thủy thổ phải đền cho vẹn sóng.

Đường tên đạn xin chàng bảo trọng,
Thiếp lui về nuôi cái cùng con,
Cao bằng cách trở nước non,
Mình trong trắng có quỷ thần a hộ.

Sức bay nhảy một phen nắng nỏ
Đá Yên Nhiên còn đó chẳng mòn
Đồng hưu vạn chép thề son
Chàng nên danh giá thiếp còn trẻ trung
Yêu nhau khắng khít giải đồng

Bài thơ nầy viết vào năm Minh Mạng thứ 14 ( 1833) . Ở mạn thượng du có giặc Nồng văn Vân nỗi lên đánh phá kịch liệt . Nguyễn công Trứ phụng chỉ làm Tham tán quân vụ hiệp với Tổng đốc Lê văn Đức đánh dẹp. Bài thơ là một nghệ thuật tuyên truyền chiến tranh tâm lý. Có lẽ thời đó là rất đặc biệt . Ông là người có tài không những kinh bang tế thế mà có tài về quân sự. bài “ Gánh gạo đưa chồng” tác dụng như tiếng sáo của Trương Lương, tuy mục tiêu trái ngược nhưng cả hai đều đạt như ý mong muốn. Bài Gánh gạo đưa chồng khích lệ lòng quân sĩ xông pha nơi núi rừng hiểm trở. Hai câu đầu, và trong bài thơ có mượn ý của câu ca dao:

Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng
Chân đi đá lại dùng dằng
Nửa nhớ Cao Bằng nửa nhớ vợ con

Dùng một điệu hát thuần túy Ca dao, để làm một bài Hát Nói cho quần chúng ngâm nga thấm nhập vào tâm khảm là ưu điểm tốt nhất
Đọc thơ của Uy Viễn tiên sinh ai ai cũng thích bài Chí Nam Nhi hào hùng ;
Vòng trời đẩt dọc ngang ngang dọc
Nợ tang bồng vay trả trả vay
Chí làm trai nam bắc đông tây
Cho phỉ sức vẫy vùng trong bổn bể
…
Nhưng Uy Viễn tướng công cũng không quên rằng : Nhờ có người phụ nữ một nắng hai sương, thân cò lặn lội, tiếp tế lương thực thực phẩm cho chồng, nuôi con ăn học, “ thiếp làm phụ thân” Vai trò người phụ nữ thời phong kiến đó được đề cao như vậy thật là đáng trân trọng cho cái nhìn của người không phải chỉ tôn trọng “ Kẻ sĩ” ( Dân hữu tứ sĩ vi chi tiên ) Trong chiến tranh, quốc gia hữu sự, bài thơ Gánh gạo đưa chồng đã đưa người phụ nữ Việt nam lên tầm cao của thời đại đó, nối tiếp truyền thống hào hùng của Bà Trưng, bà Triệu .

Đồng hưu rạng chép thề son
Chàng nên danh giá thiếp còn trẻ trung
Yêu nhau khắn khít giải đồng

“ Đồng hưu “ có nghĩa là khi giặc đã yên, đất nước bình yên, cửa nhà vui vẻ, thiên hạ thái bình, tình yêu nồng thắm . Thật là một câu kết “có hậu” Đã sử dụng tình yêu thương gia đình đẻ nói lên tình yêu thương dân tộc, tình yêu nước thương nòi “Ơn thủy thổ phải đền cho vẹn sóng”
Tóm lại tác giả đã khéo léo nêu lên toàn thể nếp sống tinh thần dân tộc cả tình cảm lý trí, Đưa hình ảnh của ngừơi phụ nữ Việt nam đảm đang, nhân hậu, biết hy sinh đẻ nhận nhiệm vụ nuôi cái cùng con, và ủng hộ phận sự của chồng, cùng chung tay góp sức trong việc nước việc nhà . Ngày nay trong gia đình nếu chúng ta biết “ thuận vợ thuận chồng”. Cùng một đức tin, cùng chung chí hướng, thì làm việc ắt sẽ thành công. Khi người chồng thành đạt cũng nhớ lại thời nguy khó gian lao hay tù đày cũng có người nội tướng lo thay chồng nuôi con thăm nuôi.. những thành đạt là bài học cho chúng ta nhìn lại trong những hồi nguy khó.Ngoài xã hội lo cho Cộng đồng, việc đại nghĩa, chớ coi trọng người hay mà bỏ rơi kẻ dở e rằng lúc nguy nan thiếu kẻ đỡ đần, thiếu tình chung thủy. “Gánh gạo đưa chồng” đơn giản cho ta bài học thật là lý thú .
Sơn Trà

» BUÔNG XẢ GÁNH NẶNG - Thượng Tọa Thích Trí Siêu
» Thơ vui - CHỒNG CHO THUÊ ...
» Trang VĂN_HOÀNG YẾN - Truyện Ngắn- Tùy Bút - Bút Ký
» ÔNG CHỒNG QUÈ VÀ BÀ VỢ MÙ ĐI DỰ ĐÁM CƯỚI
» NHỮNG GIẤC MƠ - Bài viết cảm động cùa cô dâu VN lấy chồng Hàn Quốc